Muzyka dla samobójców

Z braku większego ostatnio zainteresowania nowościami, odświeżam sobie twórczość niektórych wykonawców i jak to często u mnie bywa, przypadkiem trafiłem na dawno nie słuchane Red House Painters i wystarczyło to, by zainspirować mnie do napisania o moich odczuciach względem ich muzyki. Tytuł posta jest rzecz jasna pewną hiperbolą, ale w przypadku określenia nastroju, jaki panuje na dwóch pierwszych płytach zespołu, ma swoje uzasadnienie. Zwykło się go opisywać jako depresyjny. Wymowa tekstów, śpiew i melodie od pierwszych dźwięków stwarzały wrażenie, jakby ich twórca nie potrafił funkcjonować bez antydepresantów. Tego typu mizeria, cierpienie i zagubienie w muzyce od dawna miały swoją osobliwą moc, jeżeli traktowano je z odpowiednim umiarem.

Red House Painters należy do najwcześniejszych grup uprawiających slowcore, nurt, który jak sama nazwa wskazuje, charakteryzował się przede wszystkim powolną grą muzyków. W pierwszej połowie lat 90-tych, kiedy slowcore mocno się wyróżniał artystycznie na tle panującego wówczas grunge'u, można było wyodrębnić cztery grupy - American Music Club, Codeine, Low oraz bohatera mojego wpisu. Wszystkich łączyły minimalistyczne aranżacje; wolne, wręcz majestatyczne tempo; ponure, melancholijne melodie i teksty, w których egzystencja ludzka okazywała się nieraz ciężarem nie do udźwignięcia. W przypadku American Music Club i Red House Painters, do wpływów dochodził jeszcze folk-rock, a sporadycznie nawet country.

W przeciwieństwie do innych grup slowcore'owych, Red House Painters to tak naprawdę twórczość jednego człowieka, Marka Kozeleka - wokalisty, gitarzysty i tekściarza - osoby niezwykle wyróżniającej się na tle innych ówczesnych bohaterów sceny niezależnej. Kozelek, wskrzeszając styl Nicka Drake'a i wczesnego Leonarda Cohena, stworzył obraz introspektywnego poety, dla którego jedynym panaceum jest muzyka. W utworach jak "24" przedstawiał wizję człowieka, który boi się starości, a w "Lord kill the pain" z lekką nutą ironii prosił Boga o zabicie jego rodziny, dziewczyny i przyjaciela. Obydwa utwory pochodzą z mrocznego debiutu "Down Colorful Hill", wydanego w 1992 roku przez wytwórnię 4AD. Album złożony był z kilkuletnich utworów demo, które zostały później lekko zremiksowane. Doskonale zawartość dzieła zdradzała już sama okładka - zdjęcie łóżka w surowym pomieszczeniu w kolorze sepii. Pierwsze trzy kompozycje były nadzwyczajnie długie, trwające od siedmiu po dziesięć minut, w których marszowe tempo było idealnym tłem dla pełnego rezygnacji i zwątpienia głosu Kozeleka, wyśpiewującego teksty w rodzaju "prayers prayers prayers/always die in time". Po niesamowitym, najdłuższym na płycie utworze tytułowym przychodził przyjemny, melodyjny, zaledwie pięciominutowy odpoczynek "Japanese to English", który zdradzał kierunek jaki zespół miał obrać na drugim albumie, a "Lord kill the pain", najszybszy utwór w towarzystwie, trącił subtelnymi wpływami country w wydaniu lo-fi. Czuć w tym wszystkim balansowanie po cienkiej granicy, między dopuszczalną egzaltacją, a popadaniem w przesadną ekspresję, ale na szczęście prócz ostatniego utworu "Michael", Kozelekowi udało się uniknąć tego drugiego.

♫♫♫♫

Wydany rok później "Red House Painters (Rollercoaster)", z kolejną wspaniałą okładką w kolorze sepii, to dzieło o wiele dłuższe niż debiut, trwające aż 76 minut, ale niemalże doskonałe. Depresyjny styl "Down Colorful Hill" grupa kontynuowała w czterech długich kompozycjach - "Katy Song", "Funhouse", "Mother", "Strawberry Hill" - brzmiących nawet jeszcze bardziej rozpaczliwie niż na debiucie. Dodatkowo, pierwsze trzy utwory z powyżej wymienionych miały podobną, doskonale zbudowaną dramaturgię, która wzrastała powoli aż do ekstatycznego finału. Jednak dominującą stroną na albumie były krótsze klejnoty w rodzaju przejmującej ballady "New Jersey" czy rozmarzonego "Grace Cathedral Park", iskrzące się natchnionymi melodiami, będącymi efektem szybkiego dojrzewania Kozeleka jako autora. Album, pomimo iż nie najweselszy w warstwie lirycznej jest dosyć przystępny muzycznie i bez wątpienia stanowi dziś najlepszy punkt startowy dla niezaznajomionego z twórczością grupy słuchacza. Szkoda tylko, że w dalszym etapie kariery, Kozelek odszedł od stylu dwóch pierwszych płyt w stronę pogodniejszego, momentami miałkiego folku i alternatywnego rocka.

♫♫♫♫½