Iggy Pop

Iggy Pop. Open Up and Bleed. Upadki, wzloty i odloty legendarnego punkowca, wyd. SQN

 

Postrzeganie legendarnych gwiazd rocka w dzisiejszych czasach opiera się przede wszystkim na mitologizowaniu ich przeszłości, wyciąganiu na wierzch najdzikszych występków.
W dobie dominacji tabloidów, przesuwanie akcentów z muzyki na skandale staje się co raz wyraźniejsze. Rodzimy rynek w ostatnich latach nie pozwalał nam zapomnieć o właśnie takim wizerunku rockowców. Lemmy Kilmister dzielił się swoją Białą gorączką, Keith Richards postanowił odkryć, jakie było jego Życie, a Motley Crue odnaleźli w swoim głównie Brud. Do tej zwariowanej kolekcji dołączył w tamtym roku prawdopodobnie największy szaleniec – niezniszczalny Iggy Pop. W przeciwieństwie do powyższych pozycji, będących autobiografiami, historia życia Iggy’ego została napisana przez Paula Trynkę, doświadczonego dziennikarza, który przeprowadził wywiady z mnóstwem osób mających większy lub mniejszy kontakt z muzykiem przez te wszystkie lata. To dodało samej opowieści wiarygodności, o którą czasem trudno było mi podejrzewać muzyków z Motley Crue albo Richardsa*, który prawie cała lata 70. spędził w heroinowym kokonie.  

Zasadniczą przewagą tego tytułu nad chociażby nie mniej znakomitą autobiografią Motley Crue jest prosty fakt - gdzie w Brudzie ekscesy przysłaniały muzykę (którą zresztą trudno traktować poważnie), to w biografii Jima Osterberga jest ona najważniejsza. Nie ważne jak mocno i długo artysta tkwił w uzależnieniu od kokainy czy heroiny, jak głęboko się staczał psychicznie, jego umysł ciągle był skoncentrowany na tym, żeby nagrać coś nowego, udowodnić światu swoją wielkość. A gdyby już rozpatrywać tytuł w kategoriach bulwarowych, to trudno znaleźć równego Iggy’emu, który z racji nie posiadania fortuny Richardsa był skłonny zrobić bardzo dużo, jeżeli tylko zaoferowano mu narkotyki. Gdzie indziej też znajdzie czytelnik opisy samookaleczeń i nagości na koncertach? Ale mnie inne poczynania Iggy’ego wprawiają w największe zdumienie, mianowicie sabotaże własnej kariery. Cierpiący na hipomanię, Iggy wykazywał ogromną łatwość do rozkręcania spirali autodestrukcji.  

Trynka, jak przystało na anglosaskiego dziennikarza, jest bardzo profesjonalny i rzetelny. Ubolewam jedynie, że nie rozbudował bardziej swoich analiz krytycznych, nie skręcił w stronę muzykologii. Choć nie było to niezbędne, to jednak nadałoby jeszcze ciekawszego i głębszego wymiaru narracji. Szczególnie, gdy weźmie się pod uwagę taki opis: Debiut The Stooges był majstersztykiem minimalizmu i lapidarnej elokwencji, niczym Picassowski zawijas na ładnie oprawionej karcie białego papieru. W porównaniu z nim Raw Power stanowiło ogromną, zapaćkaną sztalugę ekspresjonisty, na której każdy centymetr kwadratowy zapełniony jest dźwiękami. Sensownie, Trynka umieścił na końcu przewodnik po dyskografii Popa, oceniając je w skali od 1 do 5, dopisując kilka zdań wyjaśnienia. Dla osób niezbyt zaznajomionych z jego twórczością może być pomocną wskazówką.

W dobie zwiększonego zainteresowania osobą Davida Bowiego, intrygującą sprawą dla jego fanów będzie opisywana tutaj znajomość między Iggym a Davidem (autor zresztą napisał kilka lat później jego biografię pt. Starman). Ten drugi, przez kurs całej książki sprawia wrażenie przyjaciela i wielkiego admiratora twórczości Iggy’ego, wychodząc często z pomocną ręką. Iggy zaś od początku postrzegał to nie tyle w kwestiach szacunku wobec jego dorobku czy altruizmie, co swoistą rywalizację. Znajdując się w przykrym humorze, zdolny był nawet nazwać Bowiego jebaną marchewą. I taki właśnie wyłania się artysta z Open Up and Bleed – w jednej chwili potrafiący oczarować każdą napotkaną osobę swoją elokwencją, by w następnej stać się potwornym, niebezpiecznym despotą. Ten dwoisty obraz, zupełnie jak rockowe wcielenie Dr. Jekylla i Mr. Hyde’a, czyni jego biografię być może najlepszym studium, jak muzyczna autokreacja zaciera granicę między geniuszem a obłąkaniem. 
*Chwilę po tej recenzji wsiąkłem bardziej w życie Richardsa i jego autobiografia wydaje się jednak mocno wiarygodna. Dziś jest też moim ulubionym tytułem związanym z życiem muzyka, przebijającym także książkę Trynki.